Aramaioko Wardorf eskola

Berriz ere Hik Hasi aldizkarian guri interesatzen zaigun artikulu bat plazaratu dute. Oraingoan Aramaioko eskolari buruzkoa. Hauxe da horri buruz plazaratu dutena:

ARAMAIOKO WALDORF ESKOLA

Itxuraz ez dago eskolarik Aramaioko auzoetan. Mendi kaxkoetan eliza eta laupabost baserri. Hori bai, paraje ezin hobean.

Begira jarri orduko, ordea, mugimendu pixka bat antzematen da. Baserri bateko beheko leihoetatik haurren ahotsak entzuten dira: jolasean dabiltza batzuetan, kantari beste batzuetan. Tarteka kanpora ateratzen dira. Ez dago jolastokirik edo zaburik baserriaren inguruan, baina ez du axola. Eliza inguruko txokoak, zuhaitzak, aska, belardia... dauzkate, eta bada zerekin gozatua.

Pozik eta gustura ikusten dira haurrak eta irakaslea, eta baita lehen eta azken orduan hurbiltzen diren gurasoak ere. Euskal Herriko Waldorf eskola bat osatzen dute. Eskola baten itxura baino, etxe baten itxura du, kanpotik bezala barrutik. Gelara sartzeko denek oinetakoak kendu eta etxeko zapatilak janzten dituzte. Gela goxoa da, egurrezko mahaia, aulkiak eta jostailuak, artilezko alfonbrak, harriak eta egurrak, landareak... Material asko ez dago, baina dagoena naturala da. Margoak ere argizarizkoak dira.

Aurtengo ikasturtean jarri dute martxan eskola. 3-5 urteko 11 haur eta Miriam hezitzailea elkartzen dira egunero 9:00etatik 13:00etara.

Zer egiten dute? Nolakoa da Aramaioko Waldorf eskolaren bizitza? Nolakoa da egun bat? Bi ildo nagusik markatzen dute eguneroko erritmoa: haurraren garapenak eta naturak. Lotura handia dute ingurunearekin eta urtaroen berezitasunak ikasi, ikusi eta bizi egiten dituzte.

Eguneroko jarduna

Jolas librea: haurrak etortzen direnean Miriam hezitzailea ekintza bat egiten egoten da, eta ekintza urtaroari lotutakoa izan ohi da: udazkenean arto zuriketan, neguan sua pizten eta infusioa prestatzen, josten, gaztainak zuritzen, haurrentzat jostailuak egiten... etxean egiten diren ekintzak izan ohi dira. Haur batzuk berarekin hasten dira, eta beste batzuk bitartean jolas egiten dute.

Hezitzailea ekintza bat egiten ari bada, haurrak ere zerbait egiten hasten dira. Eta hori da goizeko lehen ekintza honekin bultzatu nahi dena. Bestalde, egiten den ekintza orok beti du zentzua.

Ekintzaren ondoren, lasaitasuna dator beti. Garrantzi handia ematen diote erritmoari. Kasu honetan, arnasa hartzen eta lasaitzen ikasten dute.

Gero txiza egin, eskuak garbitu... Ekintza oso polita dela dio Miriam Txintxurreta hezitzaileak. Komun bakarra dute eta beraz, itxaroten eta txandak errespetatzen ikasi behar dute. Batek eskuak garbitzeko, beste batek palankari eragin behar dio. Horrekin elkarlana lantzen dute.

Korroak: ondoren, urtaroarekin lotutako abestiak lantzen dituzte. Mugimendua eta hitza lotuta duten abestiak, olerkiak, errimak...

Hamarretakoa: egunero prozedura berdina jarraitzen dute, haurrari errepikapenak izugarrizko segurtasuna ematen diolako, hau da, gero zer datorren jakiteak. Hori barneratu egiten dute eta lasai egoten dira, badakite hamarretakoa iritsiko dela eta ez dute presarik izaten.

Hamarretakoa ekintza soziala, polita eta gustukoa izan dadin nahi dute.

Mahai inguruan jarri eta atzamarrekin ipuin bat kontatzen du Miriamek. Normalean urtaroekin lotuta egoten da eta lau astetan zehar errepikatzen du. Ondoren abestitxo bat kantatzen dute eta gero eskerrak ematen dizkiete lurrari eta eguzkiari emandako jakiengatik.

Denek elkarrekin jaten dute familian bezalaxe, eta hor ere gauza asko ikasten dituzte. Izan ere, egungo familietan asko bakarrak dira, edo asko jota bi, eta ez daude ohituta itxaroten, banatzen... Astean behin norbaitek etxean egindako zerbait ekartzen du gainerakoekin partekatzeko. Imitazio garaian daudenez, oso garrantzitsua da irakaslea lasai egotea, maitekiro, pazientziarekin, keinu suabeekin eta zabarkeriarik gabe.

Ahal den neurrian janari biologikoa jaten dute. Naturarekiko harreman estua dutenez eta lurra zaintzen dutenez, euren gorputzak ere zaintzen saiatzen dira.

Sarritan infusioa hartzen dute eta denen artean prestatzen dute: batzuk erromeruaren edo melisaren bila joaten dira ortura, beste batzuk ura hartzera... Ardurak banatzen dira, bakoitzak bere funtzioa edukitzen du, eta horrela borondatea landu eta erantzukizunak hartzen ikasten dute.

Gela jasotzea: jolas modura planteatzen dute zeregin hori. Ez baita gauza bera, “ea, jaso dezagun gela” edo “gaur nor izango da kale garbitzailea?” esatea.

Eskulanak: atzamarrak asko lantzen dituzte (“atzamar arinak, buru argiak” esan ohi da) eta baita ukimenaren zentzumena ere.

Kanpora: zapatilak erantzi eta berokiak janzten dituzte. Eta nagusiek txikiei laguntzen ikasten dute. Jostailu gutxi daukate, hor bertan dagoenarekin moldatzen dira: lurra, makilak, hostoak, belarra, intxaurrak... garaian garaiko gauzekin asmatzen dituzte jolasak. Egunero ordu eta laurden gutxienez egoten dira kanpoan.

Ipuinaren ordua: berriz barrura sartutakoan urtaroaren mahaian biltzen dira denak. Mahai hau urtaroko ezaugarriekin atonduta egoten da, eta Miriamek urtaroari dagokion ipuin bat kontatzen die; landu nahi diren balioen arabera, ongi hautatuko ipuina.

Agurra: joateko garaia iristen denean irakasleak haurrak banan-banan agurtzen ditu.

Jaialdiak: urtean zehar hainbat jaialdi ospatzen dituzte haurrek eta gurasoek denek elkarrekin, betiere urtaroen erritmoari jarraituz: iraila bukaeran uzta jasoketa, Santa Ageda eskea, udaberriaren hasiera, udako solstizioa...

Nolatan sortu duzue Waldorf pedagogian oinarritutako eskola?

Jose Antonio Pagaldai.- Guraso batzuk gure haurrekin zer egin pentsatzen hasi ginen duela pare bat urte, zer-nolako hezkuntza nahi genuen. Zorionez, batzuek Waldorf pedagogia ezagutzen genuen eta horrelako eskola bat edukitzeko zer egin genezakeen pentsatzen hasi ginen. 6-7 haur prest zeudela ikusi genuen, eta Waldorf formazioa zuen hezitzaile bat ere bagenuenez, aurrera egitea erabaki genuen.

Idoia Beitia.- Nire kasuan, haurra eskolara eraman edo ez zalantzan nenbilen. Hala, Madrilgo Waldorf eskola bateko bideo bat iritsi zitzaidan eskuetara. “Horrelako eskola bat nahi dut nire semearentzat” pentsatu nuen. Baina, hemen ez zegoenez, ezer ez. Gero, ordea, asmo honen berri jakin nuen, eta bi aldiz pentsatu gabe erabaki nuen.

Zer nahi zenuten bada, zuen haurrentzat?

Jose Antonio.- Gure seme-alabak zoriontsuak izatea nahi genuen. Noski, hori denok nahi dugu, baina bakoitzak bere modura ulertzen du zoriontsu izate hori. Eta gure zoriontasunaren ideia hemen lantzen denarekin bat dator: naturarekin ahalik eta harremanik estuena izatea, hemen egiten diren moduko ekintzak egitea, horrelako leku goxo batean eta horrelako irakasle batekin. Ezer kendu gabe beste inori, hori garbi gera bedi. Baina guk gure ideia edo ildoa jarraitu nahi genuen.

Zein dira zuen ideia horiek?

Miriam Txintxurreta.- Azken finean, kontuan izatea haurraren garapena eta horren arabera zerbait eskaintzea. Beste modu batera esanda, haurrari loratzen uztea. Azken batean haurra hazitxo bat da eta guk egin behar duguna da ahalik eta ondoen ureztatu, maitatu, eguzkia eman eta loratzen utzi. Ez gauzak eman, baizik eta berari utzi poliki-poliki, maitasunez hazten.

Adin bakoitzean haurrak behar batzuk ditu eta horiei erantzuten saiatzen da Waldorf pedagogia. Esate baterako, antzerkia 3. DBHn lantzen da. Zergatik? Adin horretan nerabezaroan daude, burmuinean izugarrizko iraultza sortzen zaie, ezinegona, jarrera pasiboa, kaleko argota... eta antzerkiak osatzeko aukera ematen die: barrutik atera eta munduaren aurrean kokatu behar dute, ganoraz eta dotore egin behar dute berba...

Jose Antonio.- Maitasuna. Nik hori hizki handiz jarriko nuke. Hori oso garrantzitsua da, bai lanarekiko maitasuna, eta batez ere haurrarekikoa.

Beste bi ideia askatasuna eta errespetua dira. Haurra pertsona bat da. Geure burua maitatzen badugu, haurra ere maitatu eta errespetatu egin behar dugu.

Miriam.- Eta irudimena eta fantasia lantzea. Txikitan jolasaren bidez lantzen dira eta oso garrantzitsua da, gerora pentsamendu sortzailerako bidea ematen baitu. Irudimena askatasunerako atea dela esan dezakegu; aldez aurretik ezarritako zerbait norberak beste era batera irudikatzea da.

Nolakoa da gurasoen inplikazioa?

Jose Antonio.- Harreman oso-oso estua dugu. Hasteko, guk geuk sortu dugu eskola, eta horrek zerbait esan nahi du. Gogoa, jarrera irekia eta kontzientzia badaude, eta badakigu proiektu honek aurrera egiteko denon indarra eta lana behar dela. Eskolarekin batera, guraso eskola sortu dugu eta guraso guztiok gaude hor. Eta baita datorren urtean haurra hona ekartzeko asmoa duten batzuk ere.

Gainera, ez da gure seme-alabentzat soilik nahi dugun proiektua, baizik eta gerora ere beste haurrentzat eta gizartearentzat ere bai.

Idoia.- Inplikazio maila desberdina izan daiteke: batek egurrezko mahaia egingo du, besteak bere baserrira eramango gaitu, besteak alfonbrak ekarriko ditu... baina gutxieneko bat behar da. Eta horrek denak koherentzia bat eskatzen du, hau da, etxean jarraipen bat izatea, bestela ez du zentzurik.

Zeri deitzen diozue etxeko jarraipena?

Idoia.- Eskolako ideiak edo fisolofiarekin bat etortzea etxeko jarduna ere, koherentzia izatea eskolan lantzen denarekin; esate baterako, lasaitasuna ematea, erritmoak zaintzea (jatorduak beti ordu berdinetan...), arropa zaintzea... Eskolan harrizko eta egurrezko jostailuak erabiltzen badira, gero etxean denak plastikozkoak ez izatea.

Jose Antonio.- Hori egin ezean ez du zentzurik horrelako eskola “arraro” batera ekartzea haurra. Ni Waldorf irakasle bat izango banintz, ez nuke arazorik izango guraso bati esateko hobe lukeela haurra hona ez ekartzea jarraipenik egin ezean. Zeren bestela, haurrak bi mundu bizi beharko lituzke eta hori oso arriskutsua da. Koherentzia egon dadila eta ikus dezatela zu ere ahalegintzen zarela.

Legedi aldetik, zein egoeratan zaudete?

Jose Antonio.- Gurasook sortu dugu, gure iniziatibaz. Familia batek utzitako etxe batean gaude. Behin-behineko tokia da eta beste bat bilatzen ari gara eskualde edo inguru horretan. Hezitzailea eta kostuak ere gurasoen bizkar gelditzen dira. Gure helburua Hezkuntza Sailarekin kontzertu bat lortzea da. Herrialde batzuetan Waldorf eskolak publikoak dira.

Berez bakoitzak nahi duen hezkuntza edukitzeko eskubidea du, bestela ez dago pedagogia askatasunik. Eta zentzu horretan, guk hau nahi dugu.

Nola ikusten duzue jarraipena?

Jose Antonio.- Gure helburua jarraitzea da, ikusiko dugu zer gertatzen den. Dena dela, ez bada posible, eta haurrek beste eskola batera joan behar badute, ez da ezer gertatzen. Alderantziz, hobe hasierako urteetan hemen egon izana.

Zer eskaini dizue esperientzia honek?

Jose Antonio.- Gure alaba hona etorri eta lehenengo egunetik oso ongi sentitu da, ez du egokitzapen prozesurik behar izan. Asteburuetan ere eskolara etorri nahi izaten du. Zoratzen dago. Eta pentsa gu nola gauden bera horrela ikusita. Bide onetik doan sentsazioa daukagu, eta horrek izugarrizko lasaitasuna ematen digu.

Idoia.- Nirea ere oso gustura dabil. Ez du etxera joan nahi izaten. Hitz egiten ikasten ari da, eta pertsona izen bi ikasi ditu oraingoz, izebarena eta irakaslearena. Etxean gustura egiten dugu jarraipena, eta guraso gisa guretzat ere ona dela uste dut. Pertsonalki bete egiten nau eta gauzak beste modu batera hartzen ditut orain, beste modu batera ikusten ditut haurrak.

Miriam.- Nik, hezitzaile gisa, zerbait ona egiten ari garen sentsazioa daukat, bai ni eta bai gurasoak. Izugarrizko zortea eduki dugu proiektuaren hasieran egotearekin; hasierako lanak asko dira, baina beste kalitate bat du horrek. Haurrek ikusi egiten dituzte gurasoak esekitokia jartzen, lokarriak lotzen laguntzen, jolas garaian eurak zaintzen, irakaslea gurasoei laguntza eskatzen... eta hori oso gauza handia da, batez ere bizi dugun indibidualismo garai honetan.


Hik Hasi (2006). Waldorf eskolak. Haurraren garapen naturala. Hik Hasi, 107.